Одоби салом

Сухан заҳру позаҳру гарм асту сард,
Сухан талху ширину дармони дард.

Гузаштагони ҳаётдидаи бошарафи мо саломро алифбои одоб номидаанд. Аз ин рӯ, онҳо ба ҳамаи хурду калон, шиносу ношинос салом медоданду саломро қарзи Худо меҳисобиданд. Аслан изҳори хайрхоҳӣ, оромӣ, саломатӣ ва самимияти байни одамон буда, ба чо овардани одоби салом аломати маданиятнокии ҳар як шахс мебошад. Аксарияти мусулмонон дар вақти вохӯрӣ “Ассалому алейкум “ мегӯянд, ки маънояш “Саломат ва тинҷ бошед “ мебошад. “Ваалейкум ассалом “- мегӯяд шахси дигар, ки маънояш “Шумо ҳам саломат бошед “ гуфтан аст. Яъне салом кардан саломат ва осудагии ҳамдигарро хостан, ба ҳамдигар тинчию амонӣ, сулҳу осоиштагӣ орзу намудан аст. Аз ин рӯ, одам бояд ба хурду калон, шиносу ношинос бояд салом гӯяд. Агар ба ягон чамъомаде равед, ба ҳама салом гӯед. Дар вақти ба касе салом гуфтан бояд чеҳрахандон бошед.

Сухан бифканад минбару дорро,
Зи сӯрох берун кунад морро.

Бо қавоқи гирифта ба касе салом гуфтан ё алейк гирифтан аз рӯи одоб нест. Бо имову ишора салому алейк кардан низ камоли беҳурматист. Дар вақти салому алейк ҳолпурсӣ кардан ва саломатии аҳли хонадонро пурсидан лозим аст. Бо кибру ғурур ба касе салом нагӯед, ки он шахс аз шумо меранҷад. Ҳама гуна вохӯрӣ ва мулоқоти одамон бо салом оғоз меёбад, бинобар ин саломро калиди муносибатҳои инсонӣ номидаанд. Салом маданиятнокии одамонро нишон медиҳад. Маънои салом додан изҳори хайрхоҳӣ аст. Салом доданро фаромӯш накунед.

Агарчи пеши хирадманд хомӯшӣ адаб аст,
Ба вақти маслиҳат он беҳ, ки дар сухан кӯшӣ


Бобоазиззода Шамшод Абдуғафур- ассистенти кафедраи молия ва
қарзДонишгоҳи аграрии Тоҷикистон ба номи Ш. Шоҳтемур,
номзади илмҳои тисодӣ