“АДАБИЁТИ БАЧАГОНА” ТАВАҶҶУҲ МЕХОҲАД!

“АДАБИЁТИ БАЧАГОНА” ТАВАҶҶУҲМЕХОҲАД!
Аз қадимулайёммиллатитамаддунофари тоҷикбазериболиникӯдакмаҳзкитобромегузоштандваонромуқаддасугиромӣмедоштанд. Азинлиҳоз, бо ифтихор метавон гуфт, ки беҳтаринванодиртарин дастоварди миллати мо китоб мебошад.
Дар меҳварисиёсатифарҳангпарваронаюадабпарваронаиҲукуматиҶумҳурииТоҷикистонваПешвоимиллатмуҳтарамЭмомалӣРаҳмоннизкитобҳамешанақшимондагордоштудорад. Зеро,ҳамасолабаргузор кардани озмуни ҷумҳуриявии “Фурӯғисубҳидоноӣ китоб аст”бо мақсадибаландбардоштанизавқикитобхонӣ, тақвиятинеруизеҳнӣ, дарёфтичеҳраҳоинависуханварусухандон, арҷгузоштанбаарзишҳоимиллиюфарҳангӣ, инкишофиқобилиятиэҷодӣ, таҳкимиэҳсосихудогоҳиюхудшиносӣ, такмилизахираилуғавӣ, хосатан, дар байни хонандагони ҳамаизинаҳоитаҳсилотмебошад.
Озмуниҷумҳуриявии“Илм-фурӯғимаърифат” баҳрироҳандозӣваамалисозии“Бистсолаиомӯзишварушдифанҳоитабиатшиносӣ, дақиқ ва риёзӣдарсоҳаиилмумаориф”доир карда мешавад.
“Тоҷикистон- Ватани азизи ман” низ озмуни ҷумҳуриявӣбуда, чундигарозмунҳотаҳтисарпарастииПрезидентиҶумҳурииТоҷикистонмуҳтарамЭмомалӣРаҳмонбаргузоргардида, онбомақсадидарёфти истеъдодҳоинав дар соҳаисанъатимусиқӣвасарояндагӣ, рассомӣвадизайн, баланд бардоштани маҳоратикасбӣваэҳсосизебоишиносӣ, таблиғваэҳёиҳунарҳоимардумӣ, муаррифиифарҳангиволоваарҷгузоштанбаонвасуннатҳоинекиаҷдодӣбаргузормешавад.
Дар ин ҷометавонномидаҳҳоозмунҳоидигарро зикр намуд, ки аз ғамхориҳоиРоҳбари давлат баҳрибаландбардоштанирушдимаорифвасатҳидониши насли нав нигаронида шудаанд. Аммо ҳадафимоандакедигараст, тасмимгирифтемдаратрофиадабиётибачагона, сатҳусифатионвамуносибатипадарумодаронбаҳритаъминифарзандонихурдсол ва наврас бо адабиёт изҳориназарнамоем.
Чунонеазмаъхазҳобармеояд, аслан адабиёти бачагона то давраи Шуравӣбатавришифоҳӣ, хусусанбашаклиривояту афсонаҳодарбайнимардумҳифзваазнаслбанаслмегузашт.
Дар давраи пасазинқилобӣбошад, китобҳои дарсии гуногун ва зиёде барои таълиму тадриси бачагон нашр гардида,аввалин китоб барои кӯдаконҳанӯзсоли 1927 бономи“Таронаибачаҳо”бадастичопрасида, онбақаламиТӯрақулЗеҳнӣмутааллиқаст.Минбаъд дар ин самт корҳоизиёдеанҷомдодашуда, аз ҷумла “Тазкираи адабиёти бачагон” иборат аз панҷҷилддавомисолҳои 1979-1986 ба дасти чоп расид.
Дарсолҳоибаъдӣ“Тазкираиадабиётисоветӣбароикӯдакон”давомисолҳои1989-1990 иборат аз ду ҷилддарнашриёти“Адиб”банашррасидабуд.
Коршиносон бар ин боваранд, кидарсаргаҳиадабиётибачагонаустод Садриддин Айнӣбоасари“Мактабикуҳна” қарордошта, минбаъд асарҳои“Тобистон”-и ПӯлодТолис, “Обазкуҷомеояд?”-иАминҷонШукӯҳӣваасарҳоифантастикииАбдумаликБаҳорӣ дар ҳаминрадифанд.
Дар замони соҳибистиқлолиикишварнизадабиётизиёдебомавзуюмуҳтавоибароикӯдаконмувофиқшеъруҳикояванақлуривоятҳоихонданбобиншо ва тарҷуманизшуданд.
Барои қонеъгардониданиталаботикӯдаконунаврасонмуассисаи нашриявии “Адабиёти бачагона” таъсис дода шудааст, ки зертобеи Вазорати фарҳангиҶумҳурииТоҷикистонбуда, китобу дастурҳоибачагонаропайваста ба табъ мерасонад. Адибони саршиноси мо ҶӯраҲошимӣ, АлӣБобоҷон, ГулназарКелдӣ, МуҳаммадҒоиб, СаидалӣМаъмур, МаҷидСалим, Латофат Кенҷаева ва дигарон асарҳоихубумондагорофаридавупешкашихонандагонихудгардонидаанд.
Афсонаҳоихалқитоҷик, ҳикояҳо, пандуандарзҳороазосориниёгонваадибони муосири тоҷикваафсонаҳоиҷолибидигархалқумиллатҳониз вобаста ба син ва зеҳникӯдакҳамасолабанашрмерасанд.Бино ба иттилои сарвари ягона муассисаи нашриявии “Адабиёти бачагона”ҲабибСулаймонӣ, ин ташкилотаз 22-юми июни соли 2011 бо қарориҳайати мушовараи Вазорати фарҳангиҶумҳурииТоҷикистонтаҳтирақами 23/ 3Атаъсисдодашудааст. Муассиса баҳритаҳияваомоданамуданиадабиётикӯдаконавобастабасиннусолвазеҳникӯдакдар се марҳила, яъне аз синни аз 3 то 7, аз 7 то 12 ва аз 12 сола болоро дар бар мегирад. Дар шароити иқтисодибозоргонӣмуассиса ба таври худмаблағгузорӣфаъолиятменамояд.Ин таври фаъолият душвориҳоиэҷодиротавлиднамуд, ҳайатиэҷодӣазҷумламуҳаррироникасбӣ, ороишгарон, ҳуруфчинҳо, саҳифабандон, мусиқишиносон, табиатшиносон, хулосаҳамаимутахассисонбе музди меҳнатмонданд. Сабабдаронаст, ки муассиса аз рӯзитаъсисёфтанашдар назди Кумитаи андози назди Ҳукумати ҶумҳурииТоҷикистон 157000 (яксадупанҷоҳуҳафтҳазор) сомонӣқарздорбуд. ЧунончӣҲабибСулаймонӣиброзмедорад, ӯ соли 2021 роҳбариимуассисаробауҳдагирифт, киаллакайчунинқарзсаддироҳифаъолияти босамари муассиса гардида буд. Аз соли 2021 то имрӯзроҳбариятукормандониинборгоҳтавонистаандзиёдааз 70 000 (ҳафтодҳазор) сомонӣ, яъне,танҳояк қисматиқарзропардохт намоянд.Боиси таассуф аст, ки имрӯзҳоҳарсомониибадастомадабаҷойи он, ки харидории таҷҳизотинавузамонавӣмасрафгардад, танҳобароипӯшониданиқарзҳоисолҳоипешинмеравад. Солто солзамшуданифоизҳоимконипешрафтаннамедиҳад. Дар ин хусус бо мактубҳоимахсусборҳобароҳбариятиКумитаиандозиназди ҲукуматиҶумҳурииТоҷикистонмасъалагузорӣкардашуд.
Ба ҳамаииндушвориҳонигоҳнакарда, бароикӯдаконунаврасон пайваста китобҳоихонданбобнашр намуда, манзури хонандагон гардонида мешавад. Роҳбаримуассисаитминоникомилдорад, кибодастгириҳоиҳамаҷонибаи Ҳукуматимамлакат ва Вазорати фарҳангиҶумҳурииТоҷикистонқазияҳоиҷойдоштабартарафвадарравандифаъолияти минбаъдамаҷроимунтазами кории хешро дармеёбанд. Чуноне ки Пешвои миллат иброз медоранд: “Насли наврас - ояндаи миллат” аст. Аз ин рӯ,-гуфт ҳамсуҳбатимо,-кӯшишбахарҷмедиҳем, кидар оянда адабиёти ҷавобгӯбаталаботизамонро бо забонҳоитоҷикӣ, русӣваанглисӣ ва дигар забонҳоиҷаҳонтарҷума, таҳиявачопнамоем.Боиси қаноатмандист, ки то имрӯзқисмҳоиаз 1 то 7-и“Афсонаҳоихалқитоҷик”азчопбаромада, қисмҳои 8, 9, 10 дарарафаичопқарордоранд.Дар ин самт дар паҳлуикормандониинборгоҳинур сарҷамъбуданишоиронибачагона, насрнависон ва мутахассисони соҳаромеҳварипешравӣмеҳисобадҲабибСулаймонӣ. Бовоситаикитоб тарбия кардани насли ояндасози миллат ва дар руҳияихудшиносиимиллӣ, фарҳангпарастӣ, одамуодамгарӣватарбияимаънавӣба воя расондани онҳовазифаи муқаддаси ҳамагонаст.Вақтемокитобҳоитозанашримуассисаинашриявии“Адабиёти бачагона”-ро ба даст гирифтему варақзадем, дарёфтем, кичӣгунамасъулиниинкоргоҳбодилигармумуҳаббатихосабапешаихудмуносибатдоранд. Сатҳусифатибаланд, дороикасбиятиҳирфаӣбудани кормандонваношироназҳарсаҳифаикитобҳоаён мегашт. Лекин як нуқтаморобетарафнагузошт ва онронодиданабояд гирифт. Онҳамбошадтеъдодиадабиётибанашррасида, ки теъдоди он ҳамагӣ 1000 нусхароташкилмедод. Ҷоннокнамуданикоримуассисаватаъмининаслинаврасбокитобҳои воқеан,босифатваҷавобгӯйбаталаботихонандакоридастаҷамъист, зероазпадарумодароншуруъ карда, то китобхонаҳоишаҳрудеҳотимамлакат вамақомотииҷроияиҳокимиятидавлатии вилоятҳовашаҳруноҳияҳобояд бетараф набошанд. Зеро, муассиса аз рӯйифармоишкитобҳоидар ҳақиқатарзишмандро таҳияваомодаичопкарда, дар як вақттоохириннуқтаҳоиаҳолинишиникишваркитобҳородастрасменамояд. Таваҷҷуҳиморонархи китобҳобахудҷалбнамуд, киҳамагӣаз 15 то 26 сомонӣарзишдоштанд. Ба мулоҳизамерасад, кимасъулинишаҳру ноҳияҳомаблағҳоикитобҳоидастрасшударомарҳилабамарҳилапардохтменамоянд, киинравандбакоримунтазаминашриётмонеъгиисунъӣбабормеорад. Худқазоватнамоед, даркишваре, кисемиллионнафархонандаихурдсолунаврасдорад, бо теъдоди ҳазорнусхачопнамудани адабиёти бачагона чанд фоизи талаботи хонандаи имрӯзротаъминкарда метавонад?Қазияидигарин беназорат ба нашр расидани ба ном “адабиёти бачагона” аз ҷонибинашриётҳоихусусӣмебошад. Ҳарякмаҷмуаи чопшаванда бояд аз ҷонибимасъулини бахши бачагонаи ИттифоқинависандагониТоҷикистонваВазоратифарҳангимамлакатназоратшавад. ҚабланягоннашриётберозигиибахшҳоиИттифоқинависандагонмаҷмуаеронашрнамекард. Азмуаллифталабменамуд, то мактуби ин ниҳодропешниҳоднамояд. Ин беҳтариниқдомбаҳрипок нигоҳдоштаниганҷинаиҳазорсолабуд. Боз як нуқтаидигаре, киҳамчундоғирӯзбоқӣмемонад, таваҷҷуҳнадоштаниволидонбакитобаст-оё мо ба фарзандамон китоб туҳфамекунем? Вақтемоазчандиннафарон пурсон шудем, ки бори охир кай китоб харидорӣкардаанд, посухи мусбӣпайдонакардем. Бештариҳамсуҳбатони моиброзмедоштанд, кикитобхаридорӣ накардаандвагумондоранд, кимактабвазифадор аст фарзандонашонро бо ҳамагуна адабиёт таъмин намояд. Ба хотири ояндаи неки фарзандонамон бояд, пеш аз ҳама, ба ҷойителефонҳоигаронарзиштуҳфанамуданикитобҳукмисартосарӣпайдонамояд. Дарҳаридуайёмвасанаҳоифархундабафарзандон ба ҷойиҳаргунадастовезкитоб тақдимнамуданаз манфиат холӣнест. Дартарбияинаслиояндасозимиллат касе ҳуқуқииштибоҳкарданнадорад, пасбиёед, ҳамватанониазиз, туҳфанамуданикитобробафарзандонба як анъанаи нек табдил диҳем, то дар вуҷудинаслҳоиояндаҳо меҳрикитобвамуҳаббатбасарзаминиаҷдодиробедорнамоем.