Бахти мо дар дӯстист

Ҳодисаҳое, ки тайи рӯзҳои охир дар марзи Тоҷикистону Қирғизистон ба вуқӯъ пайваст, ин ду давлатро дар маркази таваҷҷуҳи аҳли сайёра қарор дод. Тамоми расонаҳои ҷаҳонӣ ба ин мушкилоти ду давлат ҳузури чашмгир пайдо намуда, ҳар кадоме ба тарзи худ аз он хулосабарорӣ мекард ва оқибати онро пешгӯӣ менамуд.
Хушбахтона ақли солим боло гирифту дар як муддати кӯтоҳ тарафҳо бо дарки воқеияти зиндагӣ ба ҳамдигарфаҳмӣ расиданд. Агарчанде намояндагон аз роҳбарияти ҳарду кишвар ба тавофуқ расида бошанд ҳам, вале фоҷеаи қатлу куштор дар ин бӯҳрон муддатҳо аз хотира фаромӯш намегардад.
Бисёр нафарон ин мушкилоти ба миёномадаро мероси табартақсими Шӯравӣ маънидод менамоянд, вале агар воқеона ба ин масъала назар созем, собиқ Иттиҳоди Шӯравӣ ягон маҳаллу минтақаи ҷумҳурии иттифоқӣ ва ё автономиро дар шакли «анклав» (ҷазирақаламрав) намонда буд ва ин андеша аз ҳама маъниву мантиқ дур аст. Ба «анклав» (ҷазирақаламрав) табдил ёфтани ҷамоати Ворухи Тоҷикистон низ дар тӯли солҳои замони Шӯравӣ ба миён омадааст, ки мардумони маҳаллӣ шоҳиди бевоситаи ин рӯйдод мебошанд. Ҳамчунин, инро харитаҳои солҳои қаблӣ тасдиқ менамоянд, ки дигар ҷойи шаку шубҳа намемонад. Он замон, ба ин масъала касе таваҷҷуҳ ҳам намекард ва шояд касе бовар ҳам надошт, ки Иттиҳоди Шӯравӣ аз миён меравад ва кишварҳои вориси он барои марзи худ талош менамоянд.
Имрӯз лозим аст, ки аз хатоҳои гузашта сабақ гирифта, роҳи ҳалли ин мушкилотро пайдо намоем. Танҳо ба хатоҳои гузашта андармон шудан, бехирадист. Хуб мебуд, ки комиссияҳои байниҳукуматӣ дар фаъолияти худ ҷиддӣ кор карда, бо эҳтироми самимӣ манфиатҳои якдигарро низ ба инобат гиранд. Ин раванд аз ҳарду ҷониб фарҳанги баланди сиёсӣ ва таҳаммулпазириву дурандеширо тақозо менамояд.
Сокинони наздисарҳадии минтақаҳои ҳарду кишвар ба мулоқоту машваратҳои комиссияи байнидавлатӣ чашми умед дӯхтаанд ва умедворанд, ки масъала ҳалли худро пайдо хоҳад кард.
Масъалаи дигари баҳс дар ин минтақа масъалаи об ба ҳисоб меравад, ки он низ бояд нозукона мавриди баррасӣ қарор дода шавад. Зеро агар дар оянда ҳамсоякишвар – Ҷумҳурии Қирғизистон дар саргаҳи ягона манбаи оби нӯшокиву кишоварзии минтақа обанбор бунёд кунанд ва маҷрои онро ба сӯи заминҳои кишоварзии худ гардонанд, шароиту имконоти аҳолии шаҳри Исфараву киштзорони онҳо дар ҳолати ногувор қарор хоҳанд гирифт.
Ба назари банда имрӯз Тоҷикистон ва Қирғизистон бояд дар ҳалли масъалаҳои марзӣ ба ҳам гузашт кунанд. Агар ин кишварҳо аз гузашт рӯ тобанд ва якравона банди баҳсҳои марзиро ба сӯи худ кашанд, он оқибат канда мешавад ва ҳар баҳсу муноқишаҳои марзӣ, дар ҳоле ки аз ҳар ду тараф дар хати марз сарбозон қарор доранд, ба ҷанҷолҳои мусаллаҳонаву ҷанги бардавом расонданаш мумкин аст. Вале мардумони ин кишварҳои ҳамсоя ҷангу хунрезиро ҳеҷ гоҳ ва ба ҳеҷ вақт намехоҳанд.
Тибқи маълумоти расмии ду кишвар, дар қаламрави Қирғизистон тақрибан 60 ҳазор тоҷикон ва дар қаламрави Тоҷикистон беш аз 70 ҳазор қирғизҳо зиндагӣ мекунанд. Дар тӯли таърих ин ду миллат ба ҳамдигар хело омезиш ёфтаанд ва суннату анъанаҳои якхеларо доро мебошанд. Ин арзишҳо барои эҷоди сулҳу дустии доимӣ заминаҳои мусоидро фароҳам меоварад. Намунаи барҷастаашро мо дар ноҳияи Лахш (собиқ ноҳияи Ҷиргатол) мушоҳида карда метавонем.
Фаромӯш набояд кард, ки дар ҳар маврид доираҳое мавҷуданд, ки ба ноором сохтани вазъ манфиатдор буда ё супориши хоҷагони худро иҷро менамоянд. Ин амалҳо алакай тавассути шабакаҳои иҷтимоӣ шурӯъ гардидааст, ки ба оташ рехтани равғанро ба ёд меорад. Дар ин масъала низ бояд эҳтиёткор бошем.
Раванди инкишофи ҷомеаи инсонӣ собит менамояд, ки ҳамкориву ҳамгироии кишварҳо омили муҳими рушди онҳо маҳсуб меёбад.
Дар вазъияти неру касб кардани равандҳои ҷаҳонишавӣ ва тақрибан хислати фарогир гирифтани мушкилотҳои муосир, ҷаҳоне, ки мо дар он умр ба сар мебарем хеле нозуку осебпазир гардидааст. Дар чунин вазъ бархӯрди муносиб бо чунин факторҳо ба назари инҷониб, бо ҳам овардани талошҳо ва фароҳам сохтани шароити мусоид ҷиҳати ҳамкории муассири байнидавлатӣ барои таъмини шароити мусоиди зиндагӣ ва рушди устувор аст.
Ҳамкориҳои фарҳангию иқтисодӣ, ки барои он мо бояд имконият фароҳам оварем, метавонад ба омили қавии рушди дустӣ мубаддал гашта, барои бо ҳам овардани мардумони ҳарду кишвар ва суботу амният мусоидат намояд.
Тоҷикистон бо роҳбарии Асосогузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти маҳбуби худ ҳамеша ҷонибдори таҳкими равобит, тавсеаи ҳамкориҳои мутақобилан судманд миёни кишварҳои минтақа буду ҳаст ва оянда низ дар мавқеъ устувор хоҳад монд.

Қисмати таърихи имрӯз Тоҷикистону Қирғизистонро ба ҳамдигар ҳамсоя намудааст. Нигоҳ доштани эҳтироми ҳамсоягӣ рисолати инсонии мост. Ҳар як фарди некхоҳ бояд дар ин самт саҳмгузор бошад. Ба қавли шоири бузурги миллати тоҷик устод Мирзо Турсунзода:
Одамон аз дустӣ ёбанд бахт,
Душманӣ орад ба мардум рӯзи сахт!
Поянда бод сулҳ ва дӯстӣ дар байни мардумони Тоҷикистон ва Қирғизистон!